Centri za zaštitu mentalnog zdravlja u zajednci (Komunalna psihijatrija)

Komunalna psihijatrija (psihijatrija u zajednici) gotovo da uopšte nije razvijena u Srbiji. Led je probijen jednim projektom u Nišu, koji se neslavno završio. Evo jednog korisnog priručnika koji je nastao nakon tog projekta
Prirucnik-za-uspostavljanje-i-razvoj-centara-za-zastitu-mentalnog-zdravlja-u-zajednici.pdf (3.0 MB)

Evo opisa službe za mentalno zdravlje u zajednici iz ovog Priručnika: “Službe za mentalno zdravlje u zajednici uključuju: službe za rehabilitaciju u zajednici, mobilne timove za krizu, službe za lečenje i stanovanje, službe za kućnu pomoć i podršku, SMZ u zajednici za specijalne grupe (žrtve traume, decu, adolescente, stare). SMZ u zajednici nisu smeštene u bolničkom setingu, ali su im neophodne čvrste veze sa opštim bolnicama i psihijatrijskim odeljenjima. Najefikasnije SMZ u zajednici su u tesnoj vezi sa primarnom zdravstvenom zaštitom i neformalnim službama u zajednici. Ove službe zahtevaju određen broj specijalizovanih profesionalaca, iako većinu funkcija mogu obavljati zdravstveni radnici sa kratkim treningom u mentalnom zdravlju.”

Komunalna psihijatrija se razvila iz potrebe za postbolničkim praćenjem psihijatrijskih pacijenata, kako bi se smanjio broj rehospitalizacija i kako bi se u značajnoj meri poboljšao kvalitet života pacijenata i njihovih porodica.

Suština je u Centri za zaštitu mentalnog zdravlja rade 24h, da imaju patronažu tj. tim za kućne posete i podršku, dnevni boravak za hronične psihijatrijske pacijente uz radnu terapiju i po mogućstvu različita specijalizovana savetovališta.

Koliko znam, nedavno je formiran prvi Centar za zaštitu mentalnog zdravlja, koji je formalno deo Specijalne bolnice za psihijatrijske bolesti “Dr Laza Lazarević”, a nalazi se u Beograđanci. Pre toga je 2015. godine bio potpisan protokol između ove bolnice i DZ Palilua o postbolničkom praćenju psihijatrijskih pacijenata nakon hospitalizacije.

U svakom slučaju, mislim da bi uspstavljanje održivog razvoja komunalne psihijatrije predstavljao bukvalno civilizacijski iskorak za Beograd i Srbiju.

5 Likes

Zdravo Dušane. Nisam pročitao tekst , ali mi je tema poznata … Sistemi kako doći do kvalitenog psihaijatrijskog lečenja su poznati , shodno vremenu … Elem , šta je problem , kao prvi bih izdvojio stigmatizaciju , i njoj pod ruku ne zainteresovanost za moderno lečenje , čitaj logistika ministarstva … Ono što se uzima kao uzor jeste Italijanski sistem , koji onako banalno rečeno predstavlja uzor za integraciju psihijatrijskih korisnika u sistem - povratak u većini slučajeva . Ljudi koji su svesni da su bolesni , i koji uzimaju terapije , uz vodjstvo stručnjaka , lako mogu da se vrate u sistem , a to je vrhunac psihijatrije…! E sad , da ne bih dužio više , ono što ostaje jeste pitanje na koji način doći do savremenog sistema lečenja kod nas (btw , do pre neku godinu , u našim psih. bolnicama su korišćeni lekovi čiji sastav je formiran posle drugog svetskog rata , a u eu su zabranjeni deceniju sigurno , da li se koriste i dalje ne znam …). Veliki pozdrav , i akcija nam treba , ono drugo , ovde svi mi imamo - reklo bih se :wink:

Centri za mentalno zdravlje nisu nikakva novina…postojali su do 2004 godine kada su žuti odlučili da umoče prste u novac šeneći pred EU koja je forsirala zatvaranje velikih psihijatrija i prelazak na sanatorijume. Tada je uništena psihijatrija u Srbiji jer su se bolničke postelje zatvorile i do 2/3 u nekim bolnicama, time je desetkovan sistem zdravstvene zaštite koja se tiče mentalnog zdravlja. Inače EU je ukapirala nakon 20 godina da je pogrešila sa sistemom “sanatorijuma” i sad nema odgovor jer su ubili granu medicine koja je držala ceo sistem psihijatrije.

CMZ je ranije postojao kroz Domove zdravlja na svakoj opštini unutar određenih dispanzera…tu su bile ispostave određenih velikih psihijatrijskih bolnica. Takođe velike bolnice su imale patronažne službe koje su vršile funkcije CMZ…dakle edukacija, procena i praćenje populacije u potrebi.
Cela priča sa CMZ je ok ali mora se znati da je Srbija/Jugslavija bila lider u tim stvarima do dolaska đutih na vlast. Tada su uvideli potencijale u vidu ogromnih količina novca na konto eksperimenata sa lekovima na psihijatrijskim pacijentima. Inače do koje mere su ti ljudi oštećeni govori o tome da ne postoji niti jedan faktor zaštite tih ljudi u slučaju pogoršanja stanja za vreme studije i da niti jedna osoba nema nikakvu kompenzaciju.

Što se tiče lekova…svi “zabranjeni lekovi u EU” su plod samo i isključivo iz finansijskog aspekta i mahinacija velikih farmaceutskih kuća. Ne bih da ulazim u te priče jer moje profesionalno iskustvo govori da je većina “novih” lekova koji se koriste u psihijatriji u glavnom lošijeg dejstva i rezultata uz placebo efekat u odnosu na ranije generacije lekova.